انتشار شناخت نامه های بهرام صادقی و ریچارد براتیگان

بهرام صادقی دوستدار و خواننده مشتاق رمان های پلیسی بود؛ رمان هایی مانند آثار آگاتا کریستی یا ژرژ سیمنون که آنها را با اشتیاق به زبان اصلی می خواند. از نظر او داستان های پلیسی، داستان خالص داستان هستند، یعنی نه می خواهند جنبه اجتماعی به کارشان بدهند، نه می خواهند استفاده سیاسی کنند و نه قصد استفاده هنری دارند و نه درصدد خوب کردن اخلاق مردم اند. هیچ نوع استفاده غیرداستانی از آنها نمی شود. پس صرفا داستان اند. اینها چند خطی است از بخش اول کتاب «بهرام صادقی»، کتابی جیبی که نشر «بن گاه» آن را منتشر کرده است و همان گونه که از نامش برمی آید، کتابی است درباره بهرام صادقی، نویسنده نوگرای عصر ما که تنها دو اثرش «ملکوت» و «سنگر و قمقمه های خالی» برای ماندگاری اش در ادبیات معاصر ما کافی است؛ نویسنده ای که اصل داستان را در روایت می دانست و کوشید برای همین روایتگری روش هایی پیشرو مانند دستکاری در زمان روایی، توصیف شخصیت از چند منظر و... را به کار گیرد. شناخت نامه «بهرام صادقی» به مراقبت مهدی نوید منتشر شده و سعید هنرمند، ماهان معلمی، آذر نفیسی، نسیبه فضل اللهی، لیلا صمدی رندی و کیوان طهماسبیان درباره وجوه گوناگون آثار این نویسنده، مطالبی را به نگارش درآورده اند. کتاب با زندگینامه بهرام صادقی و به قلم سعید هنرمند آغاز می شود. بیست صفحه نخستین کتاب، در بردارنده همین زندگینامه است. صفحاتی که اطلاعاتی درباره خانواده صادقی، تحصیلش در رشته پزشکی، دوستی اش با محمد حقوقی، حضورش در جلسات و برنامه های ادبی اصفهان مانند جلسات حلقه ادبی صایب، همکاری اش با فصلنامه جنگ اصفهان که در آن نویسندگانی همچون هوشنگ گلشیری، ابوالحسن نجفی، محمد حقوقی و... علاقه اش به رمان های پلیسی، نام های مخوف یا طنزآلودی که برای داستان هایش انتخاب می کرد و... به دست می دهد. در فصل اول ماهان معلمی به بازخوانی داستان «زنجیر» پرداخته است. دومین فصل به یادداشت آذر نفیسی بر داستان «آقای نویسنده تازه کار است» اختصاص دارد و سومین فصل هم به قلم نسیبه فضل اللهی با عنوان «خودکشی: نزاع خویشتن و دیگران در «کلاف سردرگم» نگاشته شده است. لیلا صمدی رندی نیز همین داستان را از منظر مساله «هویت» بررسی کرده است. در بخش بعدی یادداشتی از کیوان طهماسبیان را با تیتر « داستان «اذان غروب» به مثابه تمثیلی از خواندن: یک واسازی» می خوانیم و بخش پایانی این شناخت نامه مقاله ای را با عنوان «مرگ و خویشتن» که بررسی مرگ آگاهی در داستان «با کمال تاسف» است می خوانیم. مقاله ای به قلم نسیبه فضل اللهی. همین نشر کتاب دیگری را با شکلی و شمایلی مشابه به نام «ریچارد براتیگان» منتشر کرده است. شناخت نامه نویسنده امریکایی با جملاتی چنین آغاز می شود: ریچارد که مرد، دوستانش جمع شدند توی یکی از کافه های مورد علاقه او، انریکو. همه جور آدم آمده بود آنجا؛ چند تا از دوست دخترهاش، یکی از زن های سابقش، چندتایی ایده آلیست دایم الخمر که معلوم نبود چرا ریچارد با آنها دوست بوده و سرانجام تعدادی شاعر و نویسنده. همه از او حرف می زدند، از او و مرگش. «چه چیز سبب مرگ ریچارد شد؟» بعضی شان ارنست همینگوی را مقصر می دانستند، اما اکثرا الکل، زن ها و... و البته ارواح را در این امر موثر می دانستند. این شناخت نامه نیز همچون کتاب اول به مراقبت مهدی نوید منتشر شده است و سرآغاز آن « زندگی و مرگ ریچارد براتیگان» است که به قلم لارنس رایت نوشته شدهاست. در بخش های بعدی این کتاب جیبی، موضوعاتی چون « داستان های ریچارد براتیگان، احیای مجدد تعالی گرایی» نوشته منفرد پوتز، « تاریخ، زمان و دودمان فرهنگی در نوشته های ریچارد براتیگان» به قلم نایل شیلر، «لاکان و پسامدرنیسم در رمان در رویای بابل» نوشته مارک هدبورن را می خوانیم. دیگر مواردی که در این اثر به آنها توجه شده، «لنگ های رنگارنگ، زیورآلات شیشه ای کلمات: سوررئالیسم...» نوشته مری روربرگر و پگی سی.گاردنر، «بهشت بازیافته» نوشته هاروی لویت، «بازتاب هایی از وادلن در صید قزل آلا در امریکا» به قلم برد هیدن و... است. ریچارد براتیگان، شاعر و داستان نویس امریکایی است که در سن 49 سالگی خودکشی کرد. از او 9 رمان، چند مجموعه شعر و یک مجموعه داستان کوتاه به یادگار مانده است. مشهورترین داستان او «صید قزل آلا در امریکا» است که به فارسی نیز ترجمه شده است. از دیگر داستان های این نویسنده که با برگردان فارسی به چاپ رسیده، می توان به «در رویای بابل»، «در قند هندوانه»، «پس باد همه چیز را با خود نخواهد برد»، «توبوس پیر و چن داستان دیگر» و نیز مجموعه شعرهای «کلاه کافکا»، « خانه ای جدید در امریکا»، «لطفا این کتاب را به کارید»، «دری لولا شده به فراموشی» و... را می توان نام برد.