امروز قصه ها و شخصیت ها در موزه ها جان می گیرند!

رضا دبیری نژاد با حضور در برنامه "نجوای فرهنگ" از شبکه رادیویی گفت وگو اظهار کرد: «فرهنگ با رفتارها و تجربیات فرهنگی ما منتقل می شود و در حقیقت تجاربِ مشترکی هستند که بعنوان میراث تلقی می شوند.»

وی با ذکر این مقدمه افزود: «از این رو کم کم حوزه میراث گسترش یافته است و در این زمینه می توان به میراث غیر ملموس، میراث روایی و سایر موضوعات توجه کرد.»

دبیری نژاد گسترش میراث فرهنگی را موجب گسترده شدن سایر حوزه ها دانست و گفت: «این میراث ها مسئله ی تاریخی و باستان شناسانه نیستند و اگر قرار بود موزه ها حافظ روایات و دستاوردهای فرهنگی باشند و دانش بشر را منتقل کنند، می بایست همه حوزه ها اعم از غیر مادی را نیز مورد توجه قرار دهند.»

این پژوهشگر میراث فرهنگی یادآور شد: «قصه یکی از مسائل مورد توجه در سال های اخیر است؛ به عنوان مثال امروز رمان ها و قصه های مشهور هر یک برای خود دارای موزه ای مستقل هستند و مثلا برای یک شخصیت داستان نویس یا یک قصه، موزه ای شکل گرفته است.»

دبیری نژاد گفت: «این داستان ها همچون گنجینه ای مشترک در حیطه ی موزه ها وارد شده است؛ اما این روند خواه نا خواه موزه ها را نیز متحول کرده است و اینگونه نبوده که این سوژه ها در موزه ها منجمد شوند و به صورت یک شی مادی با آن برخورد کنیم!»

در بخشی دیگر از این میزگرد رادیویی هدیه شریفی، روانشناس و پژوهشگر قصه و میراث فرهنگی با اشاره به ورود نام آواها در طبیعت در قالب قصه ها و داستان ها، اظهار کرد: «ما نباید به قصه بگونه ای بنگریم که آئینه تمام نمای هستی باشد؛ بلکه هر قصه قرار است یادآور اجزا و پدیده های این دنیای خاکی باشد.»

وی گفت: «ما با هر یک از پدیده ها ارتباط برقرار می کنیم که حاصلِ آن، اندیشه ما را می سازد؛ بنابراین قصه ها ساخته های خیلی ساده ای نیستند که از کنار آن به راحتی عبور کنیم.»

شریفی ادامه داد: «قصه فقط نوشته و گفته نیست؛ بلکه موسیقی ها نیز دارای قصه ای جداگانه هستند و نقاشی ها نیز قصه دارند و هرچه به نشانه تبدیل می شود که نشانی دیگری از آن برداشت شود، یک قصه است.»

وی خاطرنشان کرد: «قصه ایستا نیست و به یک زایش ختم می شود؛ بنابراین قابلیت دارد که به رنگ و شکل و لعابی دیگر درآید و قصه های قدیمی هر یک هدفی جداگانه دارند و می خواهند برای فرد بیننده، شنونده و گوینده یادآور اندیشه های پسین و واپسین باشند.»

در ادامه لیلا کفاش زاده، پژوهشگر میراث فرهنگی در حوزه قصه تجربه ی کودکان در موزه ها را ساده، اما پیچیده توصیف کرد و افزود: «کودکان از سنی به بعد مفهوم تاریخ، گذشته و آینده را درک می کنند و برای آنان مهم نیست که اشیای موزه ای مربوط به کدام کشور یا سلسله است.»

وی با اشاره به رکود موزه ها، در عین حال از آمار بالای حضور کمی دانش آموزان در این محیط ها سخن گفت و بیان داشت: «مدارس خوش نام با دوربین های پیشرفته کودکان را در موزه ها همراهی می کنند؛ اما مدارس فرودست کاری به کار بچه ها ندارند و تنها با حالت امر و نهی کودکان را راهی موزه می کنند.»

کفاش زاده با بیان اینکه هیچ یک از بازدید ها و گروه های مدرسه ای در موزه ها نتایج مورد نظر را بدست نمی دهد، ادامه داد: «موزه داران و بیننده های موزه ها هر دو خسته اند و این روند هیچ خروجی در بر ندارد؛ در حالیکه یکی از بهترین ابزارها برای دانش آموزان [در موزه ها] قصه است.»