برخی از آثار داستانی امروز به حدیث نفس گویی افتاده اند مطالب مرتبط با موضوع امور زیربنایی , فرهنگ و هنر , فرهنگی , مدیران برتر مطالب مرتبط با برچسب پاسخ دهید

به گزارش خبرنگار فرصت پرس : عباس جهانگیریان یکی از نویسندگان و نمایشنامه نویسان معاصر است. او تا امروز آثار متعددی را در حوزه ادبیات داستانی به رشته تحریر درآورده است. رمان «هامون و دریا»ی این نویسنده در سال های اخیر به وسیله ابراهیم فروزش، دستمایه اقتباس سینمایی قرار گرفت و تبدیل به اثر سینمایی شد. جهانگیریان همچنین در ماه های اخیر کتابی با عنوان «سایه هیولا» نوشت که به موضوع انقراض ببر مازندران و اساسا مشکلاتی که در حال حاضر در حوزه محیط زیست وجود دارد، اشاره داشت. با این نویسنده درباره دغدغه ها و نواقصی که در حال حاضر در حوزه نشر و ادبیات داستانی وجود دارد به گفت وگو نشسته ایم. شما از معدود نویسندگانی بوده اید که به رغم بی توجهی برخی از نویسندگان به حوزه طنز تالیفی، به نگارش اثر د ر این حوزه پرداخته اید، کما اینکه اخیرا نگارش مجموعه داستانی با این محور را نیز به پایان برده اید. اگر ممکن است درباره خلأ طنز در ادبیات معاصر توضیح دهید؟ ما آثار طنز تالیفی به آن شکلی که باید در تاریخ ادبیات معاصر نداشته ایم و تا امروز هرچه اثر در این زمینه بوده بیشتر حالت فکاهی داشته است. به خصوص آنچه در سال های اخیر در حوزه تلویزیون به نام طنز اتفاق می افتد، طنز نیست، بلکه از نظر من، هجو، هزل و کمدی است. با این حال همان طور که در سوال اشاره کردید باید بگویم جای طنز در کتاب های فعلی ما خالی است. چون طنز از پتانسیل زیادی برخوردار است و می تواند منجر به چالش های بسیاری از مسائل در اجتماع شود. بنابراین همان طور که اشاره کردید، طی ماه های اخیر به گردآوری مجموعه تازه ای از داستان هایم پرداخته ام. این مجموعه مشتمل بر ۶۰ داستان است که با رویکرد طنز به رشته تحریر کشیده شده است. وقتی ایده نگارش این مجموعه در ذهنم شکل گرفت به این فکر کردم، حالا زمانی است که داستان های مینی مال و کوتاه می توانند با اقبال زیادی از سوی مخاطبان مواجه شوند. درواقع در شرایط کنونی که مردم دیگر فرصت کافی برای کتاب خواندن آن هم رمان های مطول ندارند، داستان های کوتاه می توانند شرایطی را برای مطالعه افراد به خصوص دراماکن عمومی فراهم کنند. آثار شما در حوزه ادبیات داستانی از «ترکه انار» تا «هامون و دریا»، «خواب دختران چپ نیست» و… همواره انعکاسی از مسائل روز جامعه بوده است، این درحالی است که امروز مطالعه آثار برخی از نویسندگان نشان از حدیث نفس گویی نویسنده دارد و به نظر می رسد نویسنده با خلق این قبیل آثار به کلی از مردم و مشکلات جامعه امروز خود دور است. به نظر شما این یک آسیب نیست؟ من هم با چنین آثاری در سال های اخیر مواجه شده ام و به این فکر کرده ام که با وجود آنکه در جامعه امروز مصائب زیادی وجود دارد، چطور است که یک نویسنده به هیچ کدام از آنها نمی پردازد و تنها خود را در آپارتمانی در بالای شهر محبوس کرده و دارد می نویسد. طبعا اثری که از دل جامعه برنیامده باشد به همان میزان هم نمی تواند تاثیر گذار و مورد پسند مخاطب باشد. به خصوص در شرایط امروز که مخاطب یا کتابی را نمی خواند یا اگر به مطالعه یک اثر می نشیند، تمایل دارد دغدغه ها و آرزومندی های خود را در آن کتاب ببیند. متاسفانه این هم اشکالی است که در سال های اخیر در حوزه ادبیات تالیفی به آن گرفتار آمده ایم. نکته اسف بارتر اینکه در حال حاضر، شرایط نشر آشفته است و چون نظارت و ضابطه مندی کافی در این حوزه وجود ندارد، ناشرانی هستند که با تقبل هزینه چاپ از سوی مولف، اقدام به انتشار این آثار و درنهایت مخدوش کردن بازار کتاب از رهگذر چنین آثاری می کنند. شما از جمله نویسندگانی بوده اید که همواره به عملکرد آموزش و پرورش نسبت به کم کاری در ارتباط با کتابخوانی انتقادات جدی داشته اید. این درحالی است که برخی از دست اندرکاران آموزش و پرورش با اعلام برنامه های خود به این مساله اصرار دارند که به کتابخوانی و مطالعه آزاد در مدارس اهمیت می دهند. به طور کلی این روند را در سال های اخیر چطور ارزیابی می کنید؟ به نسبت سال های گذشته شاید تاحدودی این مساله تعدیل شده است. به خصوص در برخی مدارس غیرانتفاعی می بینیم به مقوله ای مانند مطالعه آزاد بیشتر اهمیت داده می شود. اما اساسا تفکر غالب در آموزش و پرورش از گذشته تا امروز همواره بر این بوده که دانش آموزان باید تمرکز خود را روی کتاب های درسی بگذارند. درحالی که تصور می کنم وجود برنامه ریزی مدون با حضور افراد متخصص در آموزش و پرورش و از همه مهم تر، بهره گیری از حضور نویسندگان در مدارس می تواند در مرتفع کردن این معضل تاثیرگذار باشد. باید به این مساله توجه داشته باشیم نوجوانی که به مطالعه آثاری در حوزه ادبیات داستانی و شعر و اساسا حیطه خلاقه نپردازد نمی تواند فرد مثمر ثمری برای آینده جامعه خود باشد. واقعا باید تمهیدی در آموزش و پرورش اندیشیده شود و این مساله جا بیفتد که محفوظات نمی توانند نوجوان را از بزنگاه های اجتماعی برهانند. در حالی که در اغلب موارد در آموزش و پرورش می بینیم بچه ها را فقط به این سمت سوق می دهند که باید از سد کنکور عبور کنند. این آسیب نه فقط در مقاطع راهنمایی و دبیرستان که امروز در دبستان ها هم دیده می شود. درحالی که حضور نویسندگان در مدارس و به تبع آن برگزاری جلسات نقد و بررسی آثار ادبیات داستانی نه فقط می تواند به پر کردن خلأ های خلاقیتی دراین زمینه به بچه ها کمک کند بلکه باعث می شود کودکان و نوجوانان به شکل آگاهانه کتاب غیر درسی را برای مطالعه انتخاب کنند. خواندن کتاب درسی در ردیف الزامات یک دانش آموز به شمار می رود. من این نکته را قبول دارم ولی باید بپذیریم، مطالعه آزاد هم بخشی از زندگی یک فرد را تشکیل می دهد. در کشورهای دیگر هم همین طور است؛ به فرد از دوران پیش از مدرسه آموزش می دهند که اگر کتاب نخواند و به واسطه روایت ها و داستان ها از وقایع روز جامعه مطلع نشود، نمی تواند فرد مفید و مطلعی برای آینده کشور خودش باشد. منتها آنها این نکته را به مراتب زودتر از ما درک کرده اند و می بینیم نه تنها در خانه و مدرسه که در اماکن عمومی مثل اتوبوس و مترو هم کتاب می خوانند ولی در کشور ما هنوز این مساله به آن شکلی که باید نهادینه نشده است. با توجه به اینکه شما علاوه بر فعالیت درحوزه ادبیات داستانی سال هاست در حوزه تئاتر و به طور مشخص در زمینه کارگردانی و نمایشنامه نویسی هم فعالیت مستمر داشته اید، وضعیت جشنواره های دانش آموزی را از این منظر در مدارس چطور می بینید؟ آموزش و پرورش در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون دانش آموز دارد و می تواند بستر مناسبی را فراهم کند تا جشنواره های دانش آموزی از این رهگذر جانی تازه بگیرند؛ همان طور که در کشورهای همسایه امروز دارد این اتفاق می افتد. ولی نظام آموزشی ما هنوز سنتی و به شیوه دارالفنون است. اگر خلاقیت یک دانش آموز را عدد ۱۰۰ در نظر بگیریم، با ۱۸ درصد کاری که آمورزش و پرورش می کند، باقی این خلاقیت پرت می رود و آن طور که باید از آن بهره گیری نمی شود. درحالی که با استعدادیابی در هر مدرسه می توان از نیروی انسانی مستعدی در عرصه های علمی، فرهنگی و هنری استفاده کرد. ولی متاسفانه اساسا در مدارس، ظرفیت و پتانسیل فرهنگی هنری دانش آموزان جدی گرفته نمی شود. حالا برگزاری رویدادهایی نظیر جشنواره های تئاتر دانش آموزی که دیگر جای خود دارند.