نقدی بر اصطلاح «هوش مصنوعی»؛ آیا ماشین ها واقعاً باهوش شده اند؟

برای اولین بار در سال ۱۳۳۵ بود که اصطلاح هوش مصنوعی به کار رفت؛ زمانی که هیچ تجربه ای در این زمینه وجود نداشت. از آن زمان تابه حال، رمان نویس ها، خبرنگاران و دانشمندان از این اصطلاح استفاده کرده اند و اجازه داده اند تا این باور در بین مردم جای گیرد که «هوش مصنوعی» فعلی جایگزینی برای فکر انسان است.

با رشد مقوله هوش مصنوعی سؤالاتی برای اکثر مردم پیش می آید که از این قبیل اند: آیا هوش مصنوعی به زودی جایگزین انسان ها می شود؟ چه زمانی برنامه ها خودشان را تولید خواهند کرد؟ آیا هوش مصنوعی تمام کارهایمان را انجام خواهد داد؟ آیا می توانیم با استفاده از هوش مصنوعی در کارمان، محصولی بهتر ارائه کنیم؟ این سؤالات و تمام سؤالات مشابه از سوی مردم مختلف، این باور را تقویت می کند که این اصطلاح در معنای غلط به کار می رود و باید جایگزینی برای آن یافت. چیزی که ما به عنوان هوش مصنوعی از آن یاد می کنیم، هیچ اشتراکی با چیزی که مردم فکر می کنند ندارد. آیا می تواند مشکلات را حل کند؟ بله. آیا می تواند الگوها را تشخیص دهد؟ بله. آیا می تواند فکر کند؟ خیر. آیا باهوش است؟ خیر. هوش مصنوعی چیست؟ هوش مصنوعی یک ابزار قوی ریاضیاتی است که در شرایطی بسیار خاص به کار برده می شود. با گذشت زمان و برپایه ی اشتباهات، نقص ها را جبران می کند و در انجام کاری که برایش مشخص شده است، بهتر می شود. هوش مصنوعی ورودی های مشخصی را دریافت می کند و بنابر آن ها، خروجی متناسبی را ارائه می کند. در ادامه با ارائه ی مثال به درک بهتری از آن دست خواهید یافت. یک مثال خوب در این زمینه، دستگاه سکه شمار است. این دستگاه سکه ها را دریافت می کند و ارزش آن ها را تشخیص می دهد. در حقیقت هوش مصنوعی هم همین گونه کار می کند؛ اما این دستگاه به جای این که برنامه نویسی شده باشد تا بداند چه تصمیمی بگیرد، از هزاران مثال استفاده کرده است تا تصمیم گیری را «یاد بگیرد» و کاری را که باید انجام دهد، به درستی انجام دهد. در همین خصوص.. تسلا بر روی چیپ های هوش مصنوعی کار می کند ۱۸ آذر, ۱۳۹۶ غول های تکنولوژی چه بلایی سر شغل ها و آینده ما خواهند آورد؟ ۱۷ آذر, ۱۳۹۶ مثال دیگری برای درک بهتر این موضوع از این قرار است: یک سیستم تشخیص تصاویر هیچ وقت خودبه خود توانایی تشخیص موسیقی را بدون این که کسی آن را تنظیم کند، به دست نخواهد آورد. در حقیقت این سیستم نمی تواند «فکر» کند. هوش مصنوعی چقدر «مصنوعی» است؟ از طرف دیگر، هوش مصنوعی یک وسیله یا ابزار قابل مصرف نیست. نمی توانید آن را از قفسه بیرون بیاورید و جایگزین نیروی کار خود کنید! گرچه می تواند با فراهم کردن اطلاعات اضافی کار را ساده تر کند، اما هیچ گاه نمی تواند مستقلاً فکر کند و مشکلات را حل کند. در حقیقت هیچ عاملی در آن وجود ندارد که مصنوعی باشد و هوشی که در آن است، مربوط به کسانی است که آن را می سازند یا از آن استفاده می کنند. البته ممکن است برای برخی سؤال پیش بیاید که این سیستم چگونه می تواند پیش بینی های مختلفی را انجام دهد؟ پاسخ این است که این سیستم ها خودبه خود چیزی را پیش بینی نمی کنند. به طور واضح تر این پیش بینی ها را کسانی که از آن استفاده می کنند یا ابزارهای دیگری که از خروجی آن بهره می برند، انجام می دهند. خروجی این سیستم فقط تعداد زیادی عدد و رقم است که معنی خاصی در آن ها نهفته است؛ اما انسان به آن ها معنی و مفهوم می بخشد، نه ماشین. چرا هوش مصنوعی را نباید با این نام خطاب کنیم؟ سؤال دیگری که ممکن است پیش بیاید این است که اگر این سیستم با آزمون و خطا، یعنی همان روشی که انسان به کار می برد، یاد می گیرد، پس چرا نباید آن را باهوش خواند؟ پاسخ آن یک سؤال ساده است. آیا شما نیاز به دیدن دو میلیون سکه ی مختلف دارید تا بتوانید یک سکه را تشخیص دهید، آن هم بدون این که پاسختان صد درصد درست باشد؟ البته که از نظر آکادمیک، این اصطلاح می تواند درست باشد، اما بحث در این است که آیا نمی توانیم جایگزین بهتری برای آن پیدا کنیم تا این حجم از ابهام برای اقشار مختلف پیش نیاید؟